English

Zmysłowa obsesja

Nicolas Roeg
Bad Timing
Wielka Brytania 1980 / 123’
Człowiek, który spadł na ziemię Eureka

Chory film, zrobiony przez chorych ludzi dla chorych ludzi - podsumował film jego własny dystrybutor, Rank Organisation, i wycofał logo z napisów. Roeg znów wyprzedził swój czas i trzeba było kilku dekad, by Zmysłową obsesję uznano za jedno z jego najbardziej spełnionych dzieł. Bohaterami erotycznego thrillera osadzonego w zimnowojennym Wiedniu są Amerykanie: profesor psychiatrii, Alex (wielka muzyczna gwiazda Art Garfunkel) i Milena (Theresa Russell w szczególnie cenionej przez siebie roli), których połączy destrukcyjna namiętność. Sklejając w montażu równoległym sceny kobiecego orgazmu ze scenami akcji ratowniczej ze szpitala, Roeg ponownie skojarzył erotyczną pasję z popędem śmierci. Domniemana próba samobójcza Mileny staje się przedmiotem śledztwa inspektora Netusila (gwiazdorską obsadę domyka Harvey Keitel), którego pytania mają odświeżyć Alexowi pamięć pewnej tragicznej nocy. Wspomnienia splecione z fantazjami, impulsy i potrzeba kontroli, zaburzona chronologia, gwałtowne cięcia: Zmysłowa obsesja przyprawia o zawrót głowy. Kolejne sceny są jak kawałki puzzli nieustannie zmieniające sens całej układanki. Sklejając opowieść z fragmentów, niczym rozbite lustro (jeden z fundamentalnych Roegowskich motywów!), reżyser bierze na warsztat także temat skopofilii, czyli erotycznej przyjemności płynącej z podglądania innych, przypominając tym samym widzowi, że i on sam ma tu status podglądacza.

Małgorzata Sadowska

nagrody

MFF Toronto 1980 - People’s Choice Award; London Critics Circle Film Award 1981 – reżyser roku

Nicolas Roeg

Urodzony w 1928 roku, jest jednym z najoryginalniejszych brytyjskich twórców, reżyserem z pasją burzącym porządek klasycznej narracji, mistrzem montażu, wybitnym stylistą. Wchodząc z kamerą w głąb ukrytych obsesji, dręczących wspomnień, zbiorowych i jednostkowych traum czy seksualnych fantazji, zniósł na ekranie podział na przeszłość i teraźniejszość. Roeg przez lata zmagał się z odrzuceniem i niezrozumieniem, ale konsekwentnie podążał drogą outsidera, czego wyrazem jest nie tylko umieszczanie akcji filmów poza Wielką Brytanią (w Australii, na Seszelach, w Wiedniu), lecz także obsadzanie w głównych rolach artystów kojarzących się z kontrkulturowym buntem (David Bowie, Mick Jagger, Art Garfunkel). Funkcjonujące poza kanonem, zbyt późno docenione filmy - PerformanceNie oglądaj się terazWalkabout, Człowieka, który spadł na ziemięZmysłowa obsesja - obecnie mają status dzieł kultowych: zachwycających wizualnie, wciągających, prowokacyjnych baśni dla dorosłych.

Wybrana filmografia

1970 Performance

1971 Walkabout

1973 Nie oglądaj się teraz / Don’t Look Now

1976 Człowiek, który spadł na ziemię / The Man Who Fell to Earth

1980 Zmysłowa obsesja / Bad Timing

1983 Eureka

1985 Z przymrużeniem oka / Insignificance

1988 Tor 29 / Track 29

1990 Wiedźmy / Witches

Twórcy

reżyseria Nicolas Roeg
scenariusz Yale Udoff
zdjęcia Anthony B. Richmond
montaż Tony Lawson
muzyka Richard Hartley
obsada Theresa Russell, Art. Garfunkel, Harvey Keitel, Denholm Elliott
producent Jeremy Thomas, Tim Van Rellim
produkcja Recorded Picture Company, The Rank Organisation
język angielski